انجمن پيپ ايران|تنها انجمن تخصصي پيپ توتون سيگاربرگ قهوه|پاسارگادتاباک

در صنعت قهوه، کیفیت قهوه را چطور می‌سنجند؟
تا این‌جا به این نتیجه رسیدیم که قهوه تک خاستگاه معمولا مترادف قهوه باکیفیت است. عواملی مثل تقاضای بازار و معاملات مستقیم در افزایش کیفیت و در دسترس بودن قهوه تخصصی موثرند. اما در عمل چطور می‌شود قهوه خوب را تشخیص داد؟ آیا تک‌خاستگاه بودن همیشه به معنی خوب بودن است؟
برای پاسخ به این سوالات، سیستم‌های صنعتی تعیین سطح کیفی قهوه به‌کار می‌آیند: مکانیزم‌های شناخته‌شده‌ای مانند «کاپ آو اکسلنس» (Cup of Excellence) یا «انستیتو کیفیت قهوه» (Coffee Quality Institute Q). این سیستم‌ها نه تنها مشتریان را در خرید قهوه باکیفیت‌تر راهنمایی می‌کنند، بلکه جریان تقاضا برای دانه‌ی قهوه با مرغوبیت بالا را همواره زنده نگه می‌دارند. به‌کارگیری این سیستم‌های کنترل کیفی محصول در معاملات بین تولیدکنندگان و روسترها، باعث می‌شود تولید و تهیه‌ی دانه قهوه‌ی با کیفیت بالا، نتایج مالی قابل‌توجهی به‌همراه داشته باشد.
سه روش اصلی برای تعیین سطح کیفیت قهوه وجود دارد که عبارتند از: «کاپ آو اکسلنس»‌ (Cup of Excellence)، «انستیتو کیفیت قهوه کیو» (Coffee Quality Institute Q) و «کافی ریویو» (Coffee Review):

Coffee Quality Institute Q
سیستم «انستیتو کیفیت قهوه کیو» از استانداردها و معیارهای «انجمن قهوه تخصصی آمریکا» (SCAA) تبعیت می‌کند و در سطح تولیدکننده و مزرعه، دسته‌بندی‌های «قهوه عربیکا مرغوب»، «قهوه روبوستا مرغوب» و «قهوه ترکیبی» را تعریف کرده است.
Coffee Review
روش «کافی ریویو» (Coffee Review) که برای روسترها و فروشندگان بی‌نهایت ارزشمند است و بی‌تردید از محبوب‌ترین و تاثیرگذارترین راهنماهای خرید قهوه در دنیا به‌حساب می‌آید. این راهنماها پروفایل‌های روست قهوه را نیز در برمی‌گیرد.
Cup of Excellence
«کاپ آو اکسنلس» که در غالب رقابتی بین تولیدکنندگان قهوه برگزار می‌شود، بیشتر متمرکز بر تولید و خاستگاه‌های نادر قهوه است و در صنعت جهانی قهوه تخصصی (Specialty Industry) مقبول‌ترین و مطرح‌ترین سیستم ارزش‌گذاری به‌حساب می‌آید.
اما شاید هنوز این سوال باقی است که این سیستم‌ها اساسا کیفیت قهوه را چگونه قضاوت می‌کنند؟ آیا «کیفیت» قهوه مفهومی سلیقه‌ای نیست؟ خب! در واقع همین‌طور است؛ اما این روش‌ها حداکثر تلاش خود را صرف تبدیل معیارهای کیفی به معیارهای کمیِ قابل‌اندازه‌گیری می‌کنند و تا جای ممکن سعی می‌کنند راه بر اعمال نظرات و سلایق شخصی ببندند.
در این روش‌ها معمولا تکنیک‌های blind cupping یا «کاپینگ قهوه با چشمان بسته» و «سیستم امتیازدهی از ۱۰۰» به‌کار گرفته می‌شود. هرچند که معیارهای هر سیستم کمی متفاوت از دیگری است اما معمولا در این روش‌ها از دسته‌بندی‌های توصیفی استفاده می‌شود؛ همان دسته‌بندی‌هایی که متخصصان قهوه در برگه‌های امتیازدهی (tasting scoresheets) به‌کار می‌گیرند.

"قهوه زیرگونه کاتورای زرد از ال سالوادور – Credit: Jasal Café"
کشاورزان قهوه درباره قهوه تک خاستگاه چه می‌گویند؟
قهوه تک خاستگاه علاقمندان و مشتریان قهوه را با پشت‌صحنه تهیه قهوه و مسیری که قهوه از مزرعه تا فنجان طی کرده، آشنا می‌کند. آن‌ها می‌توانند عشق و اشتیاقی را که کشاورزان صرف تولید محصولات‌شان کرده‌اند، درک کنند
امروزه کشاورزانی که بر تولید قهوه تخصصی (Specialty Coffee) و قهوه تک خاستگاه متمرکزند به کیفیت و تمایز محصولات خود می‌بالند. برای آن‌ها قهوه‌ای که در نهایت به مشتری ارائه می‌شود و نیز معنا و مفهومی که این قهوه‌ی با‌کیفیت برای مشتری دارد، اهمیت پیدا کرده است. آندره سالاوریا تولیدکننده قهوه در ال سالوادور می‌گوید: «قهوه تک خاستگاه علاقمندان و مشتریان قهوه را با پشت‌صحنه تهیه قهوه و مسیری که قهوه از مزرعه تا فنجان طی کرده، آشنا می‌کند. آن‌ها می‌توانند عشق و اشتیاقی را که کشاورزان صرف تولید محصولات‌شان کرده‌اند، درک کنند.»

سزار ماگانا که خود هم کشاورز قهوه است، هم باریستا و هم روستر قهوه، سه مزرعه کوچک قهوه در ال سالوادور را اداره می‌کند. مزارع سزار بر کشت زیرگونه‌ی پاکامارا متمرکز است که از زیرگونه‌های ترکیبی خاص ال سالوادور است با بارزه‌های طعمی گُلی و شیرین. ماگانا معتقد است: «مشتریان به‌دنبال باکیفیت‌ترین قهوه هستند. اگر مصرف‌کننده، کیفیت قهوه را درک کند و به آن اهمیت دهد، این می‌تواند تمامی حلقه‌های زنجیره‌ی تامین قهوه را بهبود بخشیده و منجر به ایجاد یک زنجیره‌ی پایدار شود. باریستا یا روستر قهوه باید بتواند جزئیات دست‌اولی درباره کشاورز قهوه و مزرعه به مشتری یا خریدار قهوه ارائه دهد و این به نظر من بسیار زیباست؛ درست به همین خاطر است که قهوه تک خاستگاه اهمیت ویژه‌ای دارد.»
این مطلب ادامه دارد...